Hiểu Về P&ID và Vai Trò Quan Trọng Và Thông Tin Kỹ Thuật

1. Nghiên Cứu Bản Vẽ P&id Và Cách Đọc P&id

Giới thiệu về các bản vẽ của process và mối liên hệ giữa process và piping

Các bản vẽ của Process bao gồm:

• PFD (Process Flow Diagram): Thể hiện quy trình công nghệ một cách vắn tắt, sơ đồ bố trí thứ tự của thiết bị, hệ thống ống, và thiết bị điều khiển.

• UFD (Utility Flow Diagram): Thể hiện tổng quát nguyên lý hoạt động của các hệ thống phụ trợ như Chemical Injection, Open Drain, Fresh Water, Flare…

• P&ID (Piping and Instrument Diagram): Là bản vẽ chi tiết các quy trình công nghệ, sơ đồ bố trí thiết bị, hệ thống ống, và thiết bị điều khiển, tương tự như PFD nhưng chi tiết hơn.

Trong số đó, P&ID là bản vẽ được sử dụng nhiều nhất bởi các Piping Designers. Bản vẽ này cung cấp thông tin chi tiết về các thông số kỹ thuật, tên các thiết bị, đường ống, kích thước, fitting, và đường đi của các tín hiệu điều khiển.

Các thông tin khi đọc bản vẽ P&ID

Khi đọc bản vẽ P&ID, bạn sẽ nhận được các thông tin sau:

• Tên và hệ thống kết nối của các thiết bị: Như Pig launcher, Pumps, Test separator…

• Tên và số hiệu của các loại van (valves): Bao gồm Manual valves, Control valves, On/Off valves, Pressure Safety Valves, Instrument Valves…

• Thiết bị đo và điều khiển: Các thiết bị đo lưu lượng, vận tốc, áp suất, nhiệt độ, độ ăn mòn…

• Hệ thống ống: Thông tin về tên ống, kích thước, chiều dòng chảy, kiểu kết nối, và các thông số kỹ thuật của ống…

Nguyên tắc đọc bản vẽ P&ID

Để đọc và hiểu được bản vẽ P&ID, bạn cần nắm vững các nguyên tắc sau:

• Xem trang bìa: Trang đầu tiên của bản vẽ là trang bìa, chứa tên bản vẽ P&ID và tên Dự Án.

• Trang mục lục (Index): Trang này giúp bạn dễ dàng tìm đến đúng trang bạn muốn một cách nhanh chóng.

• Trang giải thích ký hiệu: Trang thứ 3 chứa các giải thích cho các chữ viết tắt và ký hiệu sẽ được sử dụng trong tài liệu. Đây là trang quan trọng nhất đối với người mới làm quen với P&ID.

Bạn sẽ cần dành nhiều thời gian để học thuộc các chữ viết tắt và ký hiệu này. Thường xuyên tham khảo lại trang này sẽ giúp bạn trở thành một Designer thành thạo.

Các bước cơ bản để đọc bản vẽ P&ID

1. Hiểu các ký hiệu và chữ viết tắt: Làm quen với các ký hiệu của Instrument, Piping, và các thiết bị khác.

2. Xác định các thành phần chính: Tìm các thiết bị chính như bơm, van, và hệ thống ống.

3. Theo dõi các đường ống và kết nối: Hiểu đường đi của các đường ống, cách chúng kết nối với các thiết bị và van.

4. Xem chi tiết các thiết bị điều khiển và đo lường: Xác định các thiết bị đo và điều khiển, cách chúng kết nối và chức năng của chúng.

5. Đọc kỹ các ghi chú và chú thích: Các chú thích trên bản vẽ cung cấp thông tin quan trọng về cách lắp đặt và vận hành hệ thống.

Luyện tập và ứng dụng

Học cách đọc bản vẽ P&ID đòi hỏi thời gian và sự luyện tập. Hãy bắt đầu với các bản vẽ đơn giản và dần dần tiến tới các bản vẽ phức tạp hơn. Sử dụng kiến thức đã học để áp dụng vào các dự án thực tế, từ đó bạn sẽ có thể đọc và hiểu bản vẽ P&ID một cách hiệu quả hơn.

2. Quy Tắc Đặt Tên Line

3. Ký Hiệu Đường Ống

Ký hiệu đường ống trong bản vẽ P&ID thể hiện các loại ống khác nhau dựa trên kích thước, vật liệu, áp suất, và chức năng. Các ký hiệu bao gồm:

• Đường liền nét: Đại diện cho các ống chính.

• Đường gạch đứt nét: Đại diện cho các ống phụ, ống dự phòng hoặc ống dẫn khí.

• Ký hiệu các loại ống:

  • CS: Carbon Steel (Thép Cacbon)

  • SS: Stainless Steel (Thép không gỉ)

  • PVC: Polyvinyl Chloride (Nhựa PVC)

4. Các Hệ Thống Đường Ống

Các hệ thống đường ống trong bản vẽ P&ID bao gồm:

• Process Piping: Hệ thống ống dẫn quy trình chính, chứa các chất như dầu, khí, hóa chất.

• Utility Piping: Hệ thống ống phụ trợ như ống dẫn nước, khí nén, hơi nước.

• HVAC Piping: Hệ thống ống điều hòa không khí, bao gồm các ống dẫn khí nóng/lạnh.

5. Hệ Thống Chữ Viết Tắt

Các chữ viết tắt phổ biến trong P&ID bao gồm:

• P&ID: Piping and Instrument Diagram

• PFD: Process Flow Diagram

• UFD: Utility Flow Diagram

• PSV: Pressure Safety Valve (Van an toàn áp suất)

• FV: Flow Valve (Van lưu lượng)

• TI: Temperature Indicator (Chỉ thị nhiệt độ)

• FI: Flow Indicator (Chỉ thị lưu lượng)

6. Ký Hiệu Các Thiết Bị Điều Khiển

Ký hiệu các thiết bị điều khiển trong P&ID giúp nhận biết nhanh chóng các thiết bị điều khiển, bao gồm:

• TI: Temperature Indicator (Chỉ thị nhiệt độ)

• PI: Pressure Indicator (Chỉ thị áp suất)

• FI: Flow Indicator (Chỉ thị lưu lượng)

• LIC: Level Indicator Controller (Điều khiển mức chất lỏng)

• FIC: Flow Indicator Controller (Điều khiển lưu lượng)

7. Ký Hiệu Van

Ký hiệu van trong bản vẽ P&ID bao gồm:

• GV: Gate Valve (Van cửa)

• BV: Ball Valve (Van bi)

• CV: Check Valve (Van một chiều)

• RV: Relief Valve (Van giảm áp)

• CV: Control Valve (Van điều khiển)

8. Các Thiết Bị Điều Khiển

Các thiết bị điều khiển trong hệ thống bao gồm:

• PLC: Programmable Logic Controller (Bộ điều khiển lập trình)

• DCS: Distributed Control System (Hệ thống điều khiển phân tán)

• SCADA: Supervisory Control and Data Acquisition (Hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu)

9. Các Cấp Độ Áp Suất Của Ống

Các cấp độ áp suất của ống được xác định bằng các ký hiệu và đơn vị áp suất như:

• PN: Pressure Nominal (Áp suất danh định)

• PSI: Pounds per Square Inch (Pound trên inch vuông)

• BAR: Đơn vị đo áp suất quốc tế

10. Các Hệ Thống Trong Thiết Kế

Các hệ thống trong thiết kế P&ID bao gồm:

• Process Systems: Hệ thống quy trình chính, xử lý chất lỏng, khí và hóa chất.

• Utility Systems: Hệ thống phụ trợ cung cấp nước, khí, hơi nước.

• Safety Systems: Hệ thống an toàn, bao gồm các van an toàn và hệ thống cứu hỏa.

• Instrumentation Systems: Hệ thống điều khiển và đo lường.

11. Cách Đọc Một Trang P&id

Để đọc một trang P&ID hiệu quả:

1. Đọc từ trái qua phải và từ trên xuống dưới: Theo dõi luồng quy trình từ thiết bị đầu vào đến đầu ra.

2. Đọc từ thiết bị chính đi ra các điểm kết thúc theo chiều dòng chảy: Nhận diện các thiết bị chính và theo dõi dòng chảy đến các thiết bị phụ.

3. Đọc hệ chính trước: Xác định hệ chính của giàn khai thác dầu hoặc khí.

4. Hiểu các ký hiệu và chữ viết tắt: Làm quen với các ký hiệu và chữ viết tắt trong bản vẽ.

5. Theo dõi các đường ống và kết nối: Xác định đường ống chính, kích thước và kết nối của chúng.

Việc nắm vững cách đọc bản vẽ P&ID là một kỹ năng quan trọng đối với bất kỳ Piping Designer nào. Hãy luyện tập đọc các bản vẽ P&ID khác nhau để nâng cao kỹ năng và áp dụng vào các dự án thực tế. Luôn tự nhủ rằng bạn sẽ trở thành một Piping Designer xuất sắc và không ngừng học hỏi.

Bạn có thể xem bài viết của Song Toan (STG)., JSC tại:

• linhkienphukien.vn
• phukiensongtoan.com
• songtoanbrass.com

Chúc bạn có những trải nghiệm tuyệt vời với sản phẩm của Song Toàn (STG).