Tìm Hiểu Tee Trong Hệ Thống Đường Ống và Các Nguyên Tắc Thiết Kế Quan Trọng
Song Toàn xin chia sẽ một số kiến thức cơ bản về Piping Component / Fitting (thành phần cấu tạo của đường ống) và những nguyên lý cơ bản nhất một kỹ sư thiết kế đường ống cần biết trong quá trình thiết kế ống.
Các Loại Tee Thông Dụng
Tee / Tê / T là Fitting được sử dụng khi kỹ sư thiết kế muốn tạo nhánh (branch) từ một đường ống chính. Tee được phân loại rất đơn giản:
Phân loại theo loại kết nối giữa tee và ống
-
Butt weld tee: Đây là loại tee được liên kết với ống thông qua mối hàn đối đầu vát mép (butt weld).
-
Socket weld tee: Tee này kết nối với ống bằng mối hàn lồng ống, với đường kính trong của tee lớn hơn so với đường kính ngoài của ống – socket weld.
-
Threaded tee: Các loại tee này được kết nối với ống bằng ren, với đường kích trong của tee lớn hơn và tạo thành mối ren nữ kết nối với ren nam của ống.
Phân loại theo kích thước nhánh
-
Equal tee: Khi nhánh được tạo có kích thước bằng với ống chính.
-
Reducing tee: Khi nhánh được tạo nhỏ hơn ống chính.
Trong lĩnh vực kỹ thuật đường ống, ngoài việc sử dụng tee để tạo ra một nhánh mới kết nối với nhánh chính, người ta còn áp dụng loại fitting khác là olet. Olet tạo ra một nhánh mới với kích thước nhỏ hơn ống chính, đồng thời, khi kết nối bằng olet, sẽ giảm một mối hàn so với kết nối bằng tee.
Trong quá trình thiết kế đường ống, kỹ sư đường ống cần chú ý đặc biệt đến việc sử dụng olet hoặc reducing tee khi muốn tạo ra một nhánh mới có kích thước nhỏ hơn, bắt nguồn từ ống chính. Để đáp ứng yêu cầu này, kỹ sư thường tuân theo các tiêu chuẩn thiết kế như ASME, ASTM để biên soạn tài liệu quy định về vật liệu, loại fitting, valve, và hướng dẫn sử dụng loại fitting nào khi muốn tạo nhánh.
Ví dụ: Trong trường hợp kích thước của Header là 10” và kích thước của đường nhánh là 6”, theo bảng giá trị được nêu trên, cần sử dụng R (Reducing Tee).
Ngoài ra, trong lĩnh vực thiết kế đường ống công nghệ, có một số loại tee đặc biệt được sử dụng cho một số ứng dụng cụ thể. Dưới đây là một số loại tee đặc biệt mà STG xin giới thiệu.
Các Loại Tee Đặc Biệt
Lateral Tee:
Lateral tee là một dạng tee đặc biệt với mục đích chính là kết nối nhánh phụ vào nhánh chính, nhưng điểm độc đáo của nó là nhánh phụ liên kết với nhánh chính với góc nghiêng thường là 30, 45 hoặc 60 độ.
Sự đặc biệt tại điểm kết nối của lateral tee là điểm quan trọng được chú ý trong quá trình gia công và chế tạo. Điều này làm tăng giá thành của lateral tee so với các loại tee thông thường. Ứng dụng chủ yếu của lateral tee tập trung vào góc kết nối 45 độ, như đã được đề cập trước đó.
Lateral tee thường được sử dụng nhiều trong các trường hợp sau:
-
Đường flare header: Trong hệ thống flare header, nơi đóng vai trò thu nhận các đường xả áp suất cao từ pressure safety valve (PSV) và các đường blowdown, lateral tee 45 độ thường được sử dụng để hạn chế hiện tượng va đập từ dòng của ống nhánh vào thành ống chính, nhằm tránh gây rung động. Hướng ống nhánh được lựa chọn để giảm thiểu ảnh hưởng ngược của dòng ống nhánh lên dòng của ống chính.
-
Đường xả lỏng, cặn bẩn (drain) của bồn chứa (tanks/vessels): Trong các hệ thống xả lỏng và cặn bẩn, lateral tee được sử dụng để giảm tắc nghẽn do cặn bẩn tích tụ quá nhiều. Điều này đặc biệt quan trọng trong các ứng dụng như đường xả chất thải sinh hoạt (black water) từ nhà vệ sinh.
Barred Tee
.
Barred tee, một dạng tee quan trọng, thường được áp dụng trên các đường ống thực hiện pigging.
Đối với những người chưa quen thuộc với thuật ngữ “pigging,” có lẽ họ sẽ tò mò về tại sao trong thiết kế đường ống lại có một khái niệm như vậy. STG sẽ giải thích rõ hơn về pigging trên đường ống. Pigging là một quy trình thường được áp dụng trên các đường ống vận chuyển (pipeline) để vận chuyển chất lỏng từ một điểm đến một điểm khác. Đây có thể là hệ thống đường ống từ giàn đầu giếng đến trung tâm xử lý, hệ thống đường ống dẫn khí từ nhà máy khí Dinh Cố tới Đạm Phú Mỹ, và nhiều hệ thống khác. Công việc này không được thực hiện trên các đường ống công nghệ, mà chỉ áp dụng trên các đường ống vận chuyển.
.
Trong quá trình vận chuyển, các đường ống này thường phải đối mặt với vấn đề lắng động cặn bã trong chất lỏng khi di chuyển qua những quãng đường dài. Cặn bã này có thể là các hợp chất như paraffin và muối trong dầu. Nếu để lâu, cặn này có thể làm giảm lưu lượng và gây tắc nghẽn ở một số điểm. Do đó, sau một khoảng thời gian sử dụng, các đường ống cần được làm sạch bằng cách sử dụng một thiết bị gọi là “Pig,” có đường kính ngoại bằng đường kính trong của đường ống. Quá trình này thường được thực hiện bằng cách đưa Pig vào đường ống và gia áp từ một đầu để đẩy Pig chạy qua toàn bộ đường ống, đồng thời đẩy cặn bã ra khỏi đường ống, từ đó làm sạch hệ thống.
Với những đường ống nối liền, tee là một thành phần không thể thiếu để kết nối với các đường ống khác. Tại những điểm này, người ta thường hàn hoặc đúc thêm các thanh thép (bar) vào nhánh kết nối để ngăn Pig chạy lọt qua nhánh phụ trong quá trình thực hiện pigging. Loại tee được mở rộng này được gọi là “barred tee.”
Bạn có thể xem bài viết của Song Toan (STG)., JSC tại:
Nếu bạn có thêm bất kỳ câu hỏi hoặc cần sự giúp đỡ trong tương lai, đừng ngần ngại liên hệ. Chúc bạn có những trải nghiệm tuyệt vời với sản phẩm của Song Toàn (STG).
